Geopolityka gazu: Koniec tranzytu przez Ukrainę i nowa rola USA

Światowy rynek energii stoi przed kolejnymi wyzwaniami. Stany Zjednoczone radykalnie zmieniają swoją politykę klimatyczną i energetyczną, wycofując się z regulacji proekologicznych oraz intensyfikując eksport LNG. Jednocześnie Europa zmaga się z konsekwencjami wstrzymania tranzytu rosyjskiego gazu przez Ukrainę, co prowadzi do wzrostu cen i napięć na rynku.

W obliczu tych zmian amerykański gaz coraz częściej trafia na Stary Kontynent, zmieniając układ sił w globalnej energetyce. Czy to początek nowej ery dostaw surowców?

• Polityka energetyczna Trumpa. Donald Trump, tuż po objęciu urzędu, zlikwidował moratorium na wydawanie nowych amerykańskich licencji eksportowych dla LNG. Celem tych działań jest zwiększenie przychodów USA oraz obniżenie cen surowców, co ma wywrzeć presję na Rosję, której gospodarka w dużej mierze opiera się na eksporcie ropy i gazu.
• USA wycofują się z polityki klimatycznej. Prezydent USA ogłosił stan wyjątkowy w energetyce, zapowiadając koniec nowego zielonego ładu oraz wycofanie regulacji wspierających rozwój pojazdów elektrycznych. Stany Zjednoczone oficjalnie poinformowały ONZ o rezygnacji z porozumienia paryskiego – międzynarodowego traktatu z 2015 roku, którego celem jest ograniczenie globalnego wzrostu temperatury do 1,5°C.
• Koniec tranzytu gazu przez Ukrainę. Wraz z początkiem 2025 roku zakończono umowy dotyczące przesyłu rosyjskiego gazu przez Ukrainę do Europy. Wstrzymanie tranzytu ograniczyło dostępność surowca zimą, co doprowadziło do wzrostu cen oraz szybszego zużycia zapasów. Na rynku europejskim pojawiła się luka szacowana na 14-18 mld m³, której uzupełnienie wymaga importu z innych kierunków lub zwiększonego wykorzystania magazynów.
• Zakończenie rozbudowy Terminalu LNG. W ramach rozbudowy Terminalu LNG w Świnoujściu powstał trzeci zbiornik na skroplony gaz o pojemności 180 000 m3, co odpowiada około 2GWh. Dodatkowo w trakcie trwania inwestycji zbudowano nowe nabrzeże, umożliwiające cumowanie, postój, załadunek i rozładunek mniejszych zbiornikowców LNG. Infrastruktura ta pozwala także na przeładunek gazu między tankowcami (transhipment) oraz bunkrowanie jednostek, takich jak holowniki, wykorzystujących LNG jako paliwo.
• Amerykańskie LNG kieruje się do Europy. Tankowce ze skroplonym gazem ziemnym, które początkowo miały dotrzeć do Azji, coraz częściej zmieniają kurs na Europę. Decyzja ta wynika z niższych od prognoz poziomów magazynowych, wstrzymania tranzytu rosyjskiego gazu przez Ukrainę oraz bardziej atrakcyjnych cen na europejskich giełdach. Według danych ICIS, w styczniu co najmniej siedem statków LNG wypływających z terminali w USA zawróciło na południowym Atlantyku i obrało nowy kierunek na Europę.
• Sektor przemysłowy strefy euro nadal w recesji. Styczniowe dane PMI wskazują na utrzymującą się recesję w przemyśle strefy euro, mimo niewielkiej poprawy wskaźnika do 46,1 pkt. przemysł nadal odczuwa skutki sankcji na Rosję oraz osłabienia popytu. W Niemczech sytuacja pozostaje trudna, choć PMI dla przemysłu wzrósł do 44,1 pkt. Sektor usług wykazuje oznaki ożywienia, a ogólny wskaźnik PMI Composite osiągnął 50,2 pkt, sygnalizując nieznaczną poprawę sytuacji gospodarczej.

Szczegółowe informacje o rynku energii i gazu przedstawiliśmy w miesięcznym Raporcie rynkowym Enfree. Zapraszamy do kontaktu.