Tagi
Autor
Rok 2024 przyniósł istotne zmiany na rynku energii elektrycznej w Polsce. Spadki cen na początku roku, reforma Rynku Bilansującego oraz dynamiczny rozwój odnawialnych źródeł energii wpłynęły na kształtowanie się rynku.
Dynamika cen. Wydarzenia geopolityczne oraz wcześniejszy kryzys energetyczny miały kluczowy wpływ na kształtowanie się cen w pierwszej połowie 2024 roku. Styczeń i luty charakteryzowały się dynamicznymi spadkami, będącymi efektem stopniowego wychodzenia z okresu wysokich cen, będących skutkiem kryzysu energetycznego. W konsekwencji w połowie drugiego miesiąca 2024 roku odnotowano najniższe poziomy cen dla wielu produktów rynku terminowego.
Podobny trend obserwowano na Rynku Dnia Następnego (RDN), czyli rynku, na którym handel energią odbywa się z jednodniowym wyprzedzeniem dla każdej godziny doby. Jednak w odróżnieniu od rynku terminowego, kluczowym wydarzeniem, które wpłynęło na ceny, było wprowadzenie 14 czerwca drugiego etapu reformy Rynku Bilansującego (RB). Rynek ten, zarządzany przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE), służy do bilansowania zapotrzebowania i podaży energii, czyli rozliczania różnic między zakontraktowaną a rzeczywiście zużytą lub wyprodukowaną energią.
Celem reformy było dostosowanie wyceny energii na RB do poziomów rynkowych, co miało zachęcić uczestników rynku do bardziej elastycznego dopasowywania produkcji i zużycia energii. Wprowadzone zmiany skróciły okresy rozliczeniowe z jednej godziny do 15 minut, co pozwoliło na dokładniejsze określanie wartości energii w czasie rzeczywistym. Efektem reformy był wzrost cen na Rynku Bilansującym, co przełożyło się na wyższe średnie ceny na rynku SPOT.
Fluktuacje cen między rynkami RDN i RB. Największe różnice pomiędzy Rynkiem Dnia Następnego a Rynkiem Bilansującym odnotowano w czerwcu i lipcu, czyli w okresie bezpośrednio po wprowadzeniu reformy. Były to miesiące o największych w skali roku rozbieżnościach w średnich miesięcznych wycenach energii. Co ciekawe, w każdym z 12 miesięcy 2024 roku średnia cena na RDN była wyższa niż na RB – sytuacja taka nie miała miejsca od 2016 roku.
Rok odnawialnych źródeł energii. Najbardziej aktualne dane Agencji Rynku Energii (ARE) wskazują, że do listopada 2024 roku łączna moc zainstalowana w polskim systemie elektroenergetycznym wzrosła o 6 548,8 MW, co oznacza przyrost o niemal 10% w stosunku do poprzedniego roku. W porównaniu do wartości sprzed dwóch lat wzrost wyniósł ponad 20%, osiągając 12 293 MW.
Największy rozwój odnotowano w segmencie odnawialnych źródeł energii (OZE), czyli w elektrowniach zasilanych źródłami wiatrowymi, wodnymi, słonecznymi oraz biomasą. Moc zainstalowana w tych źródłach wzrosła o ponad 17% w stosunku do roku 2023, a w ujęciu dwuletnim zwiększyła się aż o 50%. Największy przyrost dotyczył fotowoltaiki (PV) – w porównaniu do poprzedniego roku moc zainstalowana wzrosła o ponad 25%, a w odniesieniu do 2022 roku aż o 73%.
Analizując dane dotyczące produkcji energii, można zauważyć, że średnie wartości generacji z wiatru i słońca były wysokie w każdym miesiącu 2024 roku. W przypadku energii wiatrowej – w sześciu miesiącach zanotowano najwyższe wartości w historii polskiej energetyki.
Jeszcze lepsze wyniki osiągnęła produkcja energii ze źródeł słonecznych. W każdym miesiącu 2024 roku średnia generacja energii z fotowoltaiki była wyższa niż w analogicznych okresach lat poprzednich. Wzrost ten wynikał zarówno z rozwoju infrastruktury PV, jak i korzystnych warunków pogodowych.
Dzięki dynamicznym zmianom w strukturze wytwarzania oraz reformie Rynku Bilansującego polski sektor energetyczny staje się coraz bardziej elastyczny i dostosowany do wyzwań współczesnej energetyki. W kolejnych latach można spodziewać się dalszego wzrostu udziału odnawialnych źródeł energii oraz rozwoju mechanizmów poprawiających stabilność i przewidywalność cen na rynku.
Szczegółowe informacje o rynku energii i gazu przedstawiliśmy w miesięcznym Raporcie rynkowym Enfree.
