Tagi
Autor
Listopad 2024 roku na rynku energii i gazu był kolejnym miesiącem pełnym dynamicznych zmian i wyzwań. W kontekście rosnącej niepewności geopolitycznej oraz wciąż trwających transformacji energetycznych, wydarzenia w tym okresie miały kluczowy wpływ na kształtowanie cen i dostaw surowców energetycznych.
Z jednej strony zmagaliśmy się z trudnościami związanymi z zapewnieniem stabilności dostaw, z drugiej – na horyzoncie pojawiły się nowe perspektywy rozwoju w obszarze odnawialnych źródeł energii i innowacji technologicznych. W niniejszym artykule przyjrzymy się najistotniejszym wydarzeniom, które ukształtowały ten okres na rynku energii i gazu.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze wydarzenia wpływające na ceny energii i gazu w listopadzie 2024 roku.
- Dunkelflaute w Europie. W pierwszej połowie listopada (4-14) większość krajów Europy zmagała się z tzw. „Dunkelflaute”, czyli zjawiskiem, które charakteryzuje się jednoczesnym występowaniem niskiej wietrzności i dużego zachmurzenia. Spowodowało to istotne ograniczenie produkcji energii ze źródeł wiatrowych oraz fotowoltaicznych, zmuszając kraje europejskie do zwiększenia wykorzystania paliw kopalnych w miksie energetycznym. W Polsce udział odnawialnych źródeł energii w produkcji energii w tym okresie wyniósł zaledwie 10%, gdzie dotychczas był na poziomie średnio 30%. W celu utrzymania dostaw do wszystkich odbiorców Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) były zmuszona skorzystać z rynku mocy, wzywając wybrane zrzeszone podmioty do obniżenia swojego zużycia.
- Wzrost ceny energii na rynku SPOT w Europie. W ostatnim czasie Polska, wraz z Irlandią i Włochami, regularnie znajdowała się wśród trzech krajów z najdroższą energią w Europie. W listopadzie sytuacja się zmieniła, szczególnie na Bałkanach, gdzie poziomy cenowe wyraźnie przewyższyły średnią europejską i są na poziomie 170EUR/MWh. Aktualnie wycena energii na rynku SPOT w Polsce plasuje się blisko średniej dla całej Europy i zajmuje 16. miejsce na 30 analizowanych krajów, co wskazuje na stabilizację cen w porównaniu z innymi państwami.
- Rosja wstrzymała dostawy gazu do Austrii. 13 listopada 2024 roku austriacka spółka OMV poinformowała o wygranej w arbitrażu przeciwko Gazpromowi. Sąd nałożył na Gazprom obowiązek wypłaty odszkodowania, a OMV zdecydowało się odzyskać należność, wstrzymując płatności za bieżące dostawy gazu. To wywołało natychmiastową reakcję Gazpromu i już 16 listopada Rosja wstrzymała dostawy gazu do Austrii, mimo obowiązującego kontraktu. Jednocześnie poziom wolumenu, który rosyjska firma przesyłała przez gazociąg pozostaje na niezmienionym poziomie względem wartości z 15 listopada. Prawdopodobnie znalazł się inny odbiorca w Europie, który „przejął” wolumen zaplanowany dla OMV.
- Wzrost zapotrzebowania na gaz. Według wstępnych danych za pierwsze trzy tygodnie listopada popyt na surowiec był o niemal 20% wyższy względem analogicznego okresu rok wcześniej. To wynik konieczności zwiększenia udziału produkcji energii z gazu w całej Europie z powodu Dunkelflaute (niska generacja OZE).
- Wczesny spadek zapełnienia magazynów gazu. Konieczność skorzystania z rezerw pojawiła się w 2024 roku już w 44. tygodniu. To o cztery tygodnie wcześniej niż wynosi statystyczna norma. Aktualny poziom zapełnienia magazynów znajduje się niżej od średniej z 5 ostatnich lat.
- Wzrost cen uprawnień do emisji CO2. Rosnące ceny gazu naturalnie zwiększyły udział generacji energii i ciepła ze źródeł węglowych. To było bezpośrednią przyczyną wzrostu kosztu emisji CO2 z uwagi na zwiększone zapotrzebowanie.
Szczegółowe informacje o rynku energii i gazu przedstawiliśmy w miesięcznym Raporcie rynkowym Enfree.